Biber Yetiştiriciliği

Biberin anavatanı Amerika’nın tropik ve subtropik ülkeleridir. Biber ılık iklimlerde tek yıllık, tropiklerde ise çok yıllık bir türdür.

Amerikanın keşfinden sonra İspanya gelen biber buradan tüm Avrupa’ya yayılarak 16 YY’da da ülkemize gelmiş olup; 1800’lü yılların sonunda Hindistan ve oradan da Çin’e geçmiştir.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün 2019 verilerine göre; yıllık 38.027.160 ton biber üretimi yapılmaktadır.

2017 verilerine göre Türkiye’de yıllık 2.608.172 ton biber üretimi yapılmaktadır. Bu üretimin 1.856.441 tonu açık tarladan, 704.293 tonu ise örtü altı üretiminden gelmektedir. Buna göre Türkiye’de biber üretiminin %27 si örtü altından gelmektedir.

2017 verilerine göre örtü altında yıllık Kapya biber üretimi, 128.974 ton;

Carliston üretimi, 80.049 ton;

Dolmalık biber üretimi, 100.514 ton;

Sivri biber üretimi, 394.756 ton olmuştur.

Örtü altı biber üretiminde şehirlere baktığımız zaman sırasıyla Antalya, Mersin, Adana, Samsun, İzmir ve Hatay gelmektedir.

Biber Nasıl Bir Bitkidir?

Latince adı Capsicum annuum olan biber, bitişik taç yapraklı iki çeneklilerin patlıcangiller familyasından otsu bir bitkidir. Meyveleri hem taze yeşilken, hem de kurutularak veya konserve halinde yenir.

Bibere acı tadını veren madde capsaicin adlı alkaloittir. Capsaicin, yiyenin ağzında güçlü bir yanma hissi üretebilen bir kimyasaldır.

Capsaicin içermeyen tek biber dolmalık biberdir. 

C vitamini açısından oldukça zengin olan biber, meyve biçimine; rengine ve tadına göre, dolmalık, sivri, acı, yeşil, kırmızı biber gibi çeşitli adlar alır. Kimi çeşitler ise sarı, turuncu ya da mor renkli meyveleri nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilir.

Biberin Kök Özellikleri

• Biber orta derinlikte kök sistemine sahip bir türdür.
• 10-15 cm kazık kök büyüdükten sonra yan kökler gelişir veyan kökler kazık kökü baskı altına alır.
• Köklerin çoğunluğu 10-30 cm derinlikte yer alır, ancak 80-100 cm derinliğe inebilir.
• Ağır ve ıslak topraklarda 30 cm’den aşağı inmez.
• Toprak yapısı ve gelişme durumuna göre kökler 40-60 cm. çaplı bir alanda dağılır.

Biberin Gövde Özellikleri

• Biber gövdesi ilk gelişim aşamasında otsu yapıdadır. Yaşlandıkça yarı odunsu bir yapı alır.
• Gövde yuvarlak şekilli ve üzeri çıplaktır.
• Çeşide bağlı olarak 2-3 veya 5-6 yapraktan sonra dikotom şekilde dallanma görülür.
• Gövde kendisini dik tutuma özelliğindedir (sera koşullarında ipe alınması gerekir)
• Biber gövdesi kırılgandır.
• Bitkiler 50-100 cm yüksekliğe ulaşabilir. (budama ve gövde sayısına göre yükseklik artar)
• Bitki sıklığına bağlı olarak boğum araları uzayabilir.
• Gelişme durumuna göre kanopy çapı 40-60 cm olur.
• Çeşide bağlı olarak boğumlarda antosiyanin oluşumu gözlenir.
• Genellikle dikotomik dallanma görülür.

Biberin Yaprak Özellikleri

• Biber yaprakları basit yapraktır.
• Yaprak şekli çeşit ve meyve şekline bağlı olarak farklılık gösterir.
• Yapraklar; sivri biberlerde uzun-oval, dolmalıklarda yuvarlak-ovaldir. Yaprak kenarları düz ve yaprak üzeri parlaktır.
• Yabani tiplerde tüylülük görülür.
• Sivri ve süs biberlerinde yapraklar daha küçüktür.
• Yaprak uçları genellikle sivridir.
• Yaprak rengi açık yeşilden koyu yeşile kadar değişir.
• Bazen yapraklarda antosiyanin oluşumu gözlenir.
• Antosiyanin oluşumu gece sıcaklıklarının düşmesi ile artar.
• Biberde yaprak sapı ince ve hafif olukludur.

Biberin Çiçek Özellikleri

• Yaprak veya dal koltuklarında, bir ya da birden fazla çiçek bulunabilir.
• Erselik yapıdadır.
• Erkek ve dişi organ aynı çiçek üzerindedir.
• 5-7 taç yaprak, 5 erkek organ ve 1 dişi organdan oluşur.

Biberde Meyve Özellikleri

• Biberde meyve üzümsü meyvedir.
• Meyvenin en dışında pericarp (meyve eti) bulunur. Perikarp (eksokarp, mezokarp, endokarp) içinde meyve boşluğu bulunur. Karpeller uca doğru birleşmiş durumdadır.
• Meyvenin dip kısmında plasenta bulunur. Plasenta çeşide bağlı olarak yuvarlak sivri arasında değişir.
• Tohumlar kısa bir funikulus ile plasentaya bağlanırlar.
• Plasentanın karpel duvarı üzerinde devam ettiği çeşitlerde meyve ucuna kadar tohum bulunur.
• Kültür çeşitlerinde meyvenin uç kısmı kapalıdır.
• Acılık veren madde capsaicindir. En yüksek olduğu dönem renklenmenin başladığı dönemdir.
• Meyveler ince uzun, konik, dolmalık, kiraz ve domates şeklinde olabilir.
• Meyve et rengi açık yeşil, yeşil, koyu yeşil, beyaz, sarı beyaz ve sarıdır.
• Tam olgunlukta, beyaz, sarı, kırmızı, koyu kırmızı, mor ve morumsu siyahtır.
• Meyve et kalınlığı 1-6 mm arasında değişir.
• Bazı sivri ve konik çeşitlerde kalikse yakın kısımda körük tabir edilen bir oluşum olur.
• Meyvelerde büyüklük çeşit tipine göre değişmektedir.

Biberin Tohum Özellikleri

• Biber tohumları plasenta üzerinde kuru halde bulunurlar.
• Tohum şekli domatese benzer, ancak üzerinde tüy yoktur. Renk parlak, kenarlar kalkık, orta kısım basıktır.
• Renkleri sarımtıraktır.
• Bir gram tohumda 150-180 tohum vardır.
• Çimlenme testi 20-30 C’de yapılır. 7 ve 14. günlerde sayım yapılır.
• Minimum çimlenme sıcaklığı 10 C’dir.
• Bazı biberlerde hasattan hemen sonra çimlenme oranı düşük olabilir. 2-3 ay dinlenmeye alınırsa çimlenme oranı artar.
• Tohumlar çimlenme kabiliyetini 2-3 yıl  korurlar.
• Acı biberlerde hem çimlenme geçtir hem de çimlenme kabiliyetini hızla kaybeder.
• Tohumlar endospermik tohumdur ve epigeik çimlenme gösterir.

Biber Çeşitleri Nelerdir?

Capsicum annuum Latince adıyla bilinen biberin, 5 farklı alt türü vardır.

C. a. var. cerasiforme

Kiraz biberleridir. Oval, yuvarlak, küre şeklinde veya uzunca yassı minyatür sivri biber şeklindedir. 2-3cm uzunluğunda 1-1.5 cm çapındadır. Arnavut biberi olarakta adlandırılır. Acılık (+/-). Meyveler dik durumdadır.

C. a. var. conoides

‍Meyveler konik veya uzun silindir şeklindedir. Uzunluk 2-10 cm, çap 1-3 cm. farklı renklerde olabilir. Meyveler bitki üzerinde dik pozisyondadır.

C. a. var. fasciculatum

‍Kırmızı salkım biberlerdir. Meyveler demet halindedir. Uzunluk 5-8 cm çap 0.5-1.5 cm (uca doğru daralır). Acı biberlerdir ve meyveler bitki üzerinde dik durur.

C. a. var. longum

‍Uzun sivri biber grubudur. 5-30 cm uzunluk, 2-5 cm çap (en geniş yer sap kısmı). Meyveler bitki üzerinde sarkık durumdadır. Sivri ve küt uçlu olanları vardır. Acılık (+/-).

C. a. var. grossum

‍Dolmalık biberler grubudur. Meyveler büyük, yuvarlağa yakın veya uzunca ve 3-4 bölmelidir. Uzunluk 3-10 cm, çap 3-8 cm’dir. Acılık(+/-). Farklı renklerde olabilir. Meyve eti kalın ve ince olanlar vardır. Farklı renklerde olabilir. Kalın etli ve tatlı olanlar California Yolo Wonder olarak adlandırılmaktadır.

Ayrıca biberler şöyle de sınıflandırılabiliriz;

Sivri biberler

Bu grupta uzun, narin yapılı, genelde orta koyulukta yeşil renkli, ince duvarlı, genelde tatlı bazen acı biberler yer alır. Bu gruptaki biberler daha koyu yeşil, daha kalın duvarlı, oldukça sert dokulu, daha kısa boyludur.

Çarliston biberler

Sarı ve yeşil renkli çeşitleri olduğu gibi lezzetleri de acı veya tatlı olabilir. Uzun, iri, daha kalın duvarlı ve etli olduğundan ayrı bir grup teşkil eder.

İri kırmızı (kapya) biberler

Özellikle acı olanlar daha ziyade kırmızı toz biber üretiminde ve pastırma yapımında geniş ölçüde kullanılır. Bu grupta yer alan daha tatlımsı çeşitler ise çoğunlukla biber salçası yapımında ve evlerde özel şekilde hazırlanan turşu yapımında kullanılır. Uzun, kırmızı renkli biberlerdir.

Konik biberler

Tamamen kızardıklarında daha ziyade biber salçası ve kırmızı toz biber yapımında kullanılır. Yeşil veya sarı renkli, kalın duvarlı, çoğunlukla tatlı bazen acı olan biberlerdir.

Domates biberleri

Şekli domatese benzediğinden bu isimle anılmaktadır. Kırmızı renkli, dolgun etli ve tatlı lezzetli olan bu biberler ülkemizde salça üretiminde kullanıldığı gibi içi doldurularak turşu halinde değerlendirilmektedir.

Dolmalık biberler

Yuvarlak iri biberler grubunu teşkil eden bu biberler sarı veya muhtelif tonda yeşil renklidir. Renk, irilik ve duvar kalınlıkları oldukça değişiklik gösterir.

Biber Bitkisi İçin Sıcaklıklar Nasıl Olmalıdır?

Biberler ılıman ve sıcak iklim sebzeleridir, sıcaklık isteği domatesten biraz fazla olup, sıcaklığa daha toleranttır. Özellikle Akdeniz bölgesindeki iklim koşulları biber için uygundur.

Biberin gelişimi için en uygun sıcaklık 22-25 °C dir. 35 °C üzerinde bitki büyümesinde gerileme ve meyve tutumunda sorunlar yaşanır. 45 °C’nin üzerinde ise büyüme tamamen durur.  

Biberde 16 °C’nin atında ve 32 °C’nin üzerinde meyve bağlamada sorunlar yaşanır

5 °C’ye kadar hayati fonksiyonlarını sürdürebilen biber, 0 °C’de donar.

Biber tohumları min çimlenme sıcaklık 8-10 °C olup;çimlenme için en uygun sıcaklık 25-30 °C dir.

Biberde Gün Uzunluğu ve Nem

Biber gün uzunluğuna karşı nötr olan bir türdür.  İyi bir gelişim için kısa gün koşullarında 10000 lüks ışık şiddetine ihtiyaç vardır.( Temmuz ayında öğlen saatlerinde oluşan güneş ışığı şiddeti 50000 lüks düzeyindedir. Veranda altında ise bu ışık gücü yaklaşık 10000 lüks düzeyi gibidir) Işık şiddetinin yükselmesi çiçek miktarını ve kalitesini attırır. Düşük ışık şiddetinde çiçek kalitesi ve meyve tutma oranı düşer.

Biber nemden hoşlanan bir türdür. Hava neminin %60-65 olmasını ister. Toprakta ise %60-75 su bulunmasını ister. Topraktaki fazla suyu sevmez. Biberin ihtiyacı olan su yeterli ve düzenli verilmelidir. Sürekli ve kuru esen rüzgarlar su tüketimi açısından zararlıdır. Rüzgar şiddetli ise meyve ve yapraklarda fiziksel zararlara sebep olur.

Biberin Toprak İsteği Nasıldır?

Biber toprak istekleri açısından çok seçici değildir. Fazla aşırı olmayan kumlu vekilli topraklarda yetiştirilebilirler.

Tınlı, kumlu-tın, killi –tın biber üretimi için ideal topraklar olup bunlara ilave olarak havalanması iyi, organik maddece zengin, dernajı iyi topraklarda en iyi sonucu verir.

pH seviyesi 6-7 arasındaki topraklarda en iyi sonucu vermesine ilave olarak ph seviyesinin 5.2 ‘den aşağısı olması istenmez. Toprak tuzluluğu 1.5 dS/m den aşağı olmalıdır. Erkenci yetiştiricilikte kumlu-tın topraklar tercih edilir.

Biberde Dikim Öncesinde Toprak Hazırlığı

Ekim işlemlerine başlamadan önce yapılması gereken şey toprağı hazırlamaktır. Bu anlamda en doğru sonucu almak için mutlaka toprak analizi yaptırmak gerekir.

Biber fidelerinin dikimi öncesinde, toprak derin işlenir, iyice ufalanır ve dekara 3-5 ton iyi vasıflı çiftlik gübresi atılır.  

Dikim öncesi toprak 20-30 cm derinlikte tekrardan işlenir. Toprak analizi sonucu ortaya çıkan eksik besin elementlerini içeren taban gübresi bu işleme anında hemen verilir. Verilen taban gübresinden birkaç gün sonra dikim yerleri hazırlanır.

Biberde Dikim Hangi Aralıklarla Yapılmalıdır?

Biber fidelerin dikim işleminde kullanılacak sıra arası ve sıra üzeri bırakılacak aralıklar çeşitlerin büyüme ve yayılma kuvvetine, toprak şartlarına ve yapılacak bakım işlerinin elle veya makineli olarak yapılmasına göre sıra üzeri ve sıra arası mesafeler ayarlanır.

Buna göre karıklar tek sırada 70 cm; çift sırada 100 cm, tahtalar 100-120 cm aralıklar ile açılır.

Tek sıralı dikimde sıraların aralığı 80 cm, sıra üzeri aralıksa  30 cm civarındadır.

Çift sıralı dikimlerde ise sıraların aralığı 90 cm, sıra üzeri aralıksa  60x30 cm civarında olmalıdır.

Yapılacak olan sıra ayarlamaları ve çeşitlerin gelişme durumuna göre, dekara 2500-4000 arası biber fidesi dikilebilir.

Biber Fidelerinde Dikim İşlemi Sırasında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Dikim yapılacak fidelerin uygun büyüklüğü 5-6 gerçek yapraklı olduğu dönemdir. Bu dönemde fidelerin uzunluğu 15 -20 cm civarındadır. Dikim işlemine başlamadan önce şunlara dikkat etmek gerekir;

• Fidelerin dikimi mutlaka donlar geçtikten sonra yapılmalıdır.
• Toprağın tava gelmiş olması gerekir.
• Dikim sabah erken saatlerde ya da akşam serinliğinde yapılmalıdır. Günün sıcak saatlerinde dikim yapılmaz.
• Dikim öncesinde kök çürüklüğüne karşı fidelerin kökleri ilaca batırılarak dikilmelidir.
• Fidelerin ilk yaprakları denilen kotiledon (bayrak yaprağı) toprak üstünde kalmalıdır. Kök boğazı, 1-1,5 cm civarında toprakla örtülmelidir.
• Can suyu çok önemlidir. Fideler dikilir dikilmez can suyu verilmelidir.

Biberde Gübreleme Nasıl Yapılır?

Herhangi bir gübreleme programını kullanmadan önce şunun altını kesinlikle çizmeliyiz.

Toprak ve doku analizi yapılmadan, tarlanızdaki üretim geçmişi hesaba katılmadan herhangi bir gübreleme programı çıkartmak mümkün değildir.

Bu tarz bir durumda ciddi sonuçlar doğabilir. Bu nedenle tavsiyemiz, analizlerinizi yaptırmanız ve gübreleme programınızı bu doğrultuda oluşturmanız ya da profesyonel yardım almanız olacaktır. Burada odaklanacağımız konu ise biber bitkisinin genel olarak besin ihtiyacı ve gübreleme sisteminin arkasındaki temel mantığı anlamaya çalışmak olacak.

Biber, saçak kök yapısı ve derinliği itibari ile gıdaları sömürme yönünden domates ve patlıcan kadar avantajlı değildir. Toprak işlenmeden önce dekara 4-6 ton yanmış çiftlik gübresi verilmeli ve toprak işleme ile karıştırılmalıdır. Genel olarak makro ve mikro elementler eksiksiz verilmelidir.Toprağa uygulanan belirli miktar azotun toprak yapısı, yetiştirme mevsimi, toprak sıcaklığı, sulama şartlarına göre %70-90’ı alınabilir. Fosforlu gübrelerde bu oran %25-30, potasyumlu gübrelerde %60-80’dir. Çiftlik gübrelerinde ise ilk yıl için azotun %25-30’'u,fosforun %30-35’ i ve potasyumun %50-80’i bitki tarafından alınabilir.

Bu nedenlerle 1 ton ürünün kaldırdığı saf maddeler yerine, uygulanması gereken miktarları bilmek ve önermek daha uygun ve daha pratiktir.

Dünya gübre kullanım klavuzuna göre, 1 ton biberde kullanılması gereken besin element miktarları şöyledir:

• 1 ton biber için gerekli azot miktarı (N) 3-4 kg.
• 1 ton biber için gerekli fosfor miktarı (P) 0,4-0,6 kg.
• 1 ton biber için gerekli potasyum miktarı (K) 4-5 kg.
• 1 ton biber için gerekli kalsiyum miktarı (Ca) 3-4 kg.
• 1 ton biber için gerekli magnezyum miktarı (Mg) 0.8-1 kg.
• 1 ton biber için gerekli manganez miktarı (Mn) 65 g.
• 1 ton biber için gerekli bakır miktarı (Cu) 44 g.
• 1 ton biber için gerekli demir miktarı (Fe) 110 g.
• 1 ton biber için gerekli çinko miktarı (Zn) 44 g.
• 1 ton biber için gerekli bor miktarı (B) 22g.
• 1 ton biber için gerekli molibden miktarı (Mo) 0.44 g.

Bu miktarlara göre biber gelişimi boyunca en çok azot (N), potasyum (K) ve kalsiyuma (Ca) ihtiyaç duyar.

Biberde Gübreleme Programı

Biberde yapılacak olan klasik gübreleme program dikimde tabana ve üst gübreleme olarak ikiye ayrılır.

Tabana veya banta yapılan gübrelemede, dekara:

• 60 kg; 15-15-15
• 5 kg magnezyum sülfat
• 10 kg toz kükürt
• 20 kg katı hümik asit uygulanır.

Üst gübrelemede;

• 15 kg üre, ilk çapada
• 10 kg AN (%33 N), ikinci çapada
• Birinci ve ikinci sulama ile 1 L hümik asit (iz elementli) verilir.

Damla Sulamada dekara;

• Fide dikim öncesinde tabana; 20 kg 15-15-15+S+Zn kompoze
• Yaprakta; Çiçeklenme başlangıcında 100 L suda 500 g üre ve 200 g Combi eritilip yayıcı-yapıştırıcılı olarak sabah veya aksam üstü serin ve rüzgarsız bir havada yapraklara püskürtülerek uygulanır. Aynı uygulama meyve bağlayınca bir kez daha tekrarlanmalıdır.

Haziran ayında damla sulama ile;

• 1 L humik asit
• 1 kg demir sülfat
• 0.5 kg çinko sülfat
• 0.5 kg mangan sülfat
• 12 kg MAP
• 18 kg AN-33
• 1 L nitrik asit (tıkanıklıkları açar, azot kaynağıdır, pH düşürür)     

Temmuz ayında damla sulama ile;

• 1 L humik asit
• 18 kg AN-33
• 8 kg potasyum sülfat
• 1 L nitrik asit (tıkanıklıkları açar, azot kaynağıdır, pH düşürür)

Ağustos ayında damla sulama ile;

• 1 L nitrik asit (tıkanıklıkları açar, azot kaynağıdır, pH düşürür)

Biberde Sulama

Sulamanın amacı; bitki gelişmesi için gerekli olan fakat doğal yollarla karşılanamayan suyu, en kolay ve randımanlı bir şekilde kök bölgesinde depolamaktır. Biber, suyu çok seven bir bitkidir. Ancak kuru ve yaş topraklardan olumsuz yönde etkilenir. Genelde düzenli sulamalardan hoşlandığı için damlama sulamaya iyi cevap verir. Optimum toprak nemi tarla kapasitesinin % 70-80, hava oransal neminin % 60-70 civarında olması istenir. Nemli şartlarda kök aktivitesi artar.

Nem yetersiz olduğunda büyüme yavaşlar, gövde odunlaşır, meyve tutumu azalır. Meyveler küçük kalır ve çiçek dökümleri meydana gelir. Uzun süre su verilmezse önemli ölçüde verim kaybı olur. Suyun düzenli ve belirli aralıklarda verilmesi gerekir. İlk çiçeklenme başladığı dönemlerde bitkiler kuraklığa oldukça duyarlıdır. Bu sebeple bu dönemde sık aralıklarla hafif sulamalar yapılmalıdır.

Sıcak havalarda, kumlu topraklarda her 2-3 günde bir, ağır topraklarda 3-7 günde bir sulama yapılmalıdır. Toprak neminin tarla kapasitesi altına düşmesine fırsat vermeden sulama yapılmalıdır. Sulama, salma su olarak yapılacaksa az az ve sık sulama, damlama sulama ile yapılacaksa ölçülü olarak, kimyasal gübrelerin eriyik halinde sistem içerisinde toprağa verilmesi sağlanmalıdır.

Sulamaya dikimden 10-15 gün sonra başlanmalıdır. İlk meyve görülünceye kadar sulamalardan kaçınılmalıdır. İlk meyve görüldükten sonra birer hafta aralıklarla sulamalara devam edilmeli ve eylül ayı sonu ekim ayı başında sulamalara son verilmelidir.Biberin kök sistemi zayıf olduğundan, aşırı sulamalar besin maddelerinin yıkanmasına ve kök boğazı yanıklığı hastalığına neden olur.

Sulama sırasında şunlara dikkat edilmelidir:

• Yağmurlama sulama hem tozlanmayı olumsuz etkiler hem de hastalık riskini artırır.
• Karık sulama yapılacaksa karık boylarının kısa tutulması gerekmektedir.
• Damlama sulama yapılacaksa her iki sıra için bir lateral boru veya her sıra için bir lateral boru kafidir. Damlatıcılar kumlu topraklarda 40-50 cm, orta ağır topraklarda 75-90 cm’ ye kadar aralıklarla olabilir.
• Damlama sulama yapılmıyorsa, dikimden bir süre sonra çift sıra dikimde, dar olan sıra aralarına sulama arkları açılmalıdır.
• Karık usulü sulamada suyu masura sırtlarına, kök boğazına kadar yükseltmemek, suyu masuraların yarı yüksekliğine geldiğinde kesmek gerekmektedir.

Biberde Çapalama

Biberde fide dikimden 15-20 gün sonra kaymak kırma ve boğaz doldurma amacı ile ilk çapa yapılır. Bu ilk çapanın 2-3 hafta sonrasında ikinci çapa yapılır. Sonrasında toprağın bünyesi ve yağış durumuna göre üçüncü çapada yapılabilir.

Biberde düze veya karık tabanına dikim esnasında, sıra araları traktörle çapalanabilir. Üst gübreler bu çapalama esnasında verilir. Sonrasında ise sıra aralarından sulama karıkları açılarak biber bitkisinin direkt su ile teması kesilir.

Biberde Askıya Alma

Biber bitkisi büyüdükçe yanlara yatmaması için domates gibi askıya alınır, ya da her iki tarafından geçirilen tel ile destek sağlanmalıdır.

Kısa süreli alçak tünel veya yüksek tünel yetiştiriciliğinde biberde askıya alma yaygın yapılan bir uygulama değildir.

Biberde askıya almada, sıraların iki tarafından budamada bırakılan dal sayısına göre ip vb şeyler ile destek verilebilir. Her bir dal ayrı askıya alınır ve dal sayısı çeşit ve dikim sıklığına göre değişir.

Askıya alma işlemiyle biberde;   

• Işıklanma
• Havalanma  
• Kültürel işlemlerin kolay yapılması
• Temiz ürün hasadı sağlanmış olur.

Biberde Budama

Biber yetiştiriciliğinde yapılan bir diğer bakım işlemi de budamadır.

Biberde budama genellikle örtü altı yetiştiriciğinde ve büyük meyveli biber çeşitlerinde yapılır.

Biberde budama birim alanda oluşturulacak dal sayısına göre yapılır. Çok büyük meyveli ve sık dikilmiş çeşitlerde tek gövdeli yetiştiricilik yapılır. Yada seyrek dikim yapılarak bitki başına gövde sayısı arttırılabilir.

Biberde yaygın olan gövde sayısı 3-4 tür. Bırakılan gövdelerin ucundan gelen iki sürgünün iç tarafındaki budanarak gövdelerin uzaması sağlanır. Eğer boğum istenilenden fazla meyve tutar ise istenmeyenler budanır. Bazı durumlarda ilk çiçeklerde alınabilir.

Yabancı Otlarla Mücadele

Yabancı otlarla, çapalama ve malçlama ile mücadelede edilmektedir. Kimyasal ot mücadelesi yapılacaksa trifluralin etkili maddeli ilaçlar sürüm derinliğine verilmelidir.

Çapalama

Biber fidelerinin ilk çapaları tarlaya dikimden 10 ila 20 gün sonra ot alma ve sıralar arasındaki toprağı gevşetmek amacıyla yapılır. Birinci çapadan 2-3 hafta sonra boğaz doldurma ile birlikte ikinci çapa ve haziran ayında da bir defa olmak üzere toplam üç çapa yapılmalıdır.

Malçlama

Hava sıcaklığının düştüğü kasım ayında, toprak sıcaklığının sağlanması için toprağı PE örtü ile örtme ve ısı perdesi şeklinde malçlama yapılmalıdır. Bu yabancı otlarla mücadele için de önemlidir. Siyah veya şeffaf malç kullanılabilir. Şeffaf malç toprak sıcaklığı artırmada, siyah malç yabancı ot mücadelesinde faydalıdır. Malç aynı zamanda su kaybını önler.

Biberde Hasat

Hasat Zamanı

Biberlerde hasat; çeşidin erkenciliği, yetiştirme ve bakım koşullarına göre değişir. Biber, uygun büyüklüğü aldığında hasat edilmelidir. Çok körpe iken toplanırsa yola dayanımı azalır. Fazla geç toplamak da kalite özelliklerinin düşmesine neden olur. Meyveler normal büyüklüğünü aldığında toplanır.

Ancak salça ve kırmızı toz biber üretiminde meyveler tamamen kızarıncaya kadar bitki üzerinde bırakılır ve 1-2 seferde toplanır.

Biber bitkisini iyi tanımayan üreticiler, hasada gelmiş meyveyi bilemeyebilirler; çünkü biber meyvelerinin olgun-yeşil dönemi olarak tanımlanan özel bir durumu vardır. Bu dönemde meyve yüzeyi mat buruşuk bir yapıdan daha parlak bir yapıya dönüşür. Bu dönemden önce toplanan biber meyveleri çabuk yumuşadıkları için yeşilden önce sarıya sonra kırmızıya dönmeye başlar.

Hasadın gecikmesi halinde en güzel yol, meyvenin üniform kırmızı rengini almasını beklemektir. Bu, olgun yeşil dönemden 6 hafta sonra gerçekleşir. Ancak sera biber üretimi için kırmızı olum, istenilen bir durum değildir. Haziran sonu-temmuz ayı başlarında hasada başlanıp genelde ekim ayı ortalarında hasat son bulur. Toplam 9-15 defa hasat yapılır. Hasat işlemi genelde haftada bir yapılır. Sonbahar döneminde hasat kasım ayında başlar ve ocak ayı sonuna kadar sürer. Hasadın haziran ayına kadar sürdürülmesiyle tek ürün yetiştiriciliği yapılmış olur.

Yapılışı

Hasat, sabah erken saatlerde veya öğleden sonra yapılmalıdır; çünkü bu saatlerde bitkiler gevrektir. Meyvelerin körpe olarak toplanmaması gereklidir; aksi halde pörsüme nedeniyle kalite kayıpları olur. Hasadın gecikmesi de meyvede renk değişimi ve güneş yanıklıklarına neden olur. Meyve toplamanın, meyve sapının gövdeye birleştiği yerdeki doğal kırık çizgiden yapılmasına özen gösterilir. Meyve sapı mutlaka meyve üzerinde olmalıdır.

Hasat sırasında bazı zararlanmalar söz konusu olabilir. Hasat sıklığı genelde haftada birdir.

Hasat Sonrası İşlemler

Hasat edilmiş ürünlerin pazarlanmasında ilk işlem, ön ayıklamadır. Pazara çıkmayacak derecede düşük kaliteli ürünler ayrılır, ürünün üzerinde zararlanmış, kirli, kuru, ölü, rengi bozulmuş kısımlar gerekli ise özel bıçaklarla ayıklanır. Ön ayıklama bahçede yapılabileceği gibi paketleme evrelerinde de yapılabilir.

Ön ayıklaması tamamlanmış ürünler su ile yıkanır. Su, ürün üzerindeki toprak parçalarını, ilaç artıklarını, yapışkan kirleri çıkarır ve ürüne canlı bir görünüş verir. Eğer yıkamada kullanılan su soğuk olursa, ön soğutma yapılmış olur.

Sebzelerde su kaybı sonucu buruşma ve solma, önemli bir sorundur. Mumlama ile hem ürünün görünüşü zenginleştirilir hem de etkili bir su kaybı kontrolü sağlanır. Mumlama ile sebzenin önemli su kaybı yolları olan yaprak, meyve sapı izleri ve yaraları kaplanarak ürünlerdeki su kaybı yarı yarıya azaltılabilir.

Pazarlanan ürünlerde, tüketiciler bir örnek ürün isterler; bu nedenle, yetiştirici, standartlara uygun bir kalite sınıflamasını yaparak direkt pazara veya kısa-uzun süre depolamak amacıyla soğuk depolara gönderilir.

Sebze depolanmasında bozulmaların kontrolü için en önemli faktör, sıcaklıktır. Depo sıcaklığı mümkün olduğunca düşük tutulmalıdır. Ancak donma noktasının 1°C-2°C üzerindeki sıcaklıklar depo sıcaklığı olarak seçilmelidir. Özellikle tropik ve subtropik kökenli domates, hıyar, kabak, patlıcan, biber, bamya gibi sebze türleri donma noktasının üzerindeki sıcaklıklarda bile zarar görür. Bu nedenle, depo sıcaklığı, bu türlerde 7°-14°C sıcaklıklar arasında seçilmelidir. Biber, 7°-10°C sıcaklıkta % 90-95 oransal nemde 3-4 hafta depolanabilir.