Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli
Erginlerin ön kanatları esmerimsi kahverengiden açık griye kadar değişen tonlardadır. Ön kanatların orta bölümünde, dışta böbrek ve içte yuvarlak olan açık sarı renkli iki leke ile kolayca tanınır. Arka kanatlar beyazımsı, damarları ise koyu renklidir. Kanatların etrafı koyu kahverengi saçaklarla çevrilidir (Şekil 26). Kanat açıklığı 18- 30 mm’dir.
Yumurtalar beyaz renkte, 0.4 mm büyüklüğünde ve kümeler halindedir. Üzerleri pamuğumsu kirli beyaz tüylerle örtülüdür (Şekil 27a,b). Olgun larvalar 30 mm boyundadır. Renkleri, konukçu bitkiye, larvaların toplu ve dağınık oluşlarına ve gelişme dönemlerine göre, büyük değişiklik göstermekle birlikte, genellikle yeşilimsi ve kahverengidir. Yanlarda uzunlamasına sarımsı beyaz renkte bantlar bulunur (Şekil 27c). Pupalar yeşilimsi kahverengidir
Zararlı kışı pupa halinde geçirir (Şekil 27d). Kelebekleri bulunduğu yılda iklimdeki dalgalanmalara bağlı olarak Şubat sonu, Mart ve nisan aylarında uçuşur ve geceleri faaliyet gösterirler. Yumurtalarını mısır yapraklarının alt ve üst yüzüne kümeler halinde bırakırlar. Bir dişi ömrü boyunca 1.700 kadar yumurta koyabilir. Yumurtadan 3-6 gün sonra çıkan larvalar gelişmelerini 10-35 günde tamamlayarak toprak içinde veya yüzeyinde pupa olurlar. Yılda 3-5 döl verirler. Mısır alanlarında 1 dölünü tamamlar. Gruplar halinde yaşayan ilk dönem larvalar, bulundukları yaprakların epidermisini yiyerek yaprağı zar halinde bırakırlar. Larvalar geliştikçe yaprak damar aralarını yiyerek yalnız yaprak damarlarını bırakırlar (Şekil 28). Daha ileriki larva dönemlerinde ise yaprağın tamamını yiyip bitirirler.
Bitkideki asıl zararını, 2-3 ve 4-6 yapraklı dönemlerinde yapmaktadır. Zararlının larvaları bazen helezona girerek büyüme konisi ile beslenmekte ve bitki gelişimi önlenmektedir. Bazende bitkinin toprak yüzeyine yakın yan kökleri ve kök boğazından gövde içine girerek beslenir ve büyüme konisinin kurumasına neden olurlar. Bu zarar şekli ile Bozkurt zararını andırırlar
Zarar derecesi bitkinin fenolojik dönemine ve zararlı yoğunluğuna bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir. Zarar bazen %100’e ulaşır.
Polifag bir zararlı olan Çizgili Yaprak Kurdu ülkemizde her bölgede görülmektedir.
Doğal Düşmanları
Çizgili Yaprak Kurdu’nun ülkemizde tespit edilen doğal düşmanları aşağıda verilmiştir.
Parazitoitler
- Microplitis tuberculifer Wesmael, M.rufiventris Kok. (Hym.:Braconidae)
- Sinophorus xanthostomus (Grav.) (Hym.:Braconidae)
- Chelonus oculator Panzer (Hym.:Braconidae)
- Meteorus ictericus (Nees) (Hym.:Braconidae)
- Microbracon spp. Hym.:Braconidae)
- Cotesia (=Apantheles) ruficrus (Haliday) (Hym.:Braconidae)
- Hyposoter didymator (Thnb.) (Hym.:Ichneumonidae)
- Temelucha decorata (Grav.) (Hym.:Ichneumonidae)
- Barylypa pallida (Grav.) (Hym.:Ichneumonidae)
- Exorista xanthaspis Wiedemann (Dip.: Tachinidae)
Predatörler
- Coccinella septempunctata L. (Col.:Coccinellidae)
- Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.:Chrysopidae)
- Orius niger (Wolff.), O.minutus (L.) (Hem.:Anthocoridae)
- Nabis punctatus C., N. pseudoferus Rem., N.rugosus L. (Hem.:Nabidae)
- Geocoris spp. (Hem.: Lygaeidae)
Çizgili Yaprak Kurdu Mücadelesi
Kültürel Önlemler
İkinci ürün mısırda erken ekim zararlı ile mücadelede çok önemlidir. Ayrıca popülasyonun düşürülmesi için çapalamada önerilmektedir.
İlgili Ürünler
Biyolojik Mücadele
Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Mısır tarlalarında zararlılarla mücadele amacı ile gelişi güzel yapılan ilaçlamalar, doğal düşmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin bozulmasına yol açılmaktadır. Bu da zararlıların zarar oranını artırmaktadır. Bu nedenle kimyasal mücadeleye karar verirken dikkatli olunmalı ve ilaç seçimine önem verilmelidir.
Kimyasal Mücadele
Çizgili Yaprak Kurdu için, tarlayı temsil edecek şekilde 5 noktada sıra üzerindeki yan yana 5’er bitki olmak üzere toplam 25 bitki kontrol edilerek larvalar sayılır. İlaçlama ortalama 2 larva/bitki olduğunda yapılır. Erken helezon dönemi (2-4 ve 4-6 yapraklı) sonuna kadar mücadele yapılabilir. Yeşil aksam ilaçlaması, günün serin saatlerinde Kimyasal Mücadele Uygulama Teknikleri (8.Bölüm)’nde belirtildiği şekilde yapılmalıdır.
Çizgili Yaprak Kurdu mücadelesinde kullanılacak ilaçlar ve dozları aşağıda verilmiştir.
Çizgili Yaprak Kurdu İçin Kullanılabilecek İlaçlar
Etkili madde adı ve oranı (%) | Formülasyon Tipi | Doz (100 litre suya) | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Lufenuron 50 g/l | EC | 20 ml/dek | 35 | 15 |
Teflubenzuron 150 g/I | SC | 40 ml | 14 | 15 |
Kontrollü olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
650 g/l Malathion | EC | 200 ml /da larva | 7 | 1B |
Malathion 190 g/l | EC | 600 ml | 7 | 1B |
Malathion 500 g/l | EC | 250 ml | 7 | 1B |
Novaluron 100 g/I | EC | 20 ml | 49 | 15 |
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
%30 Indoxacarb | WG | 12,5 g/da | 3 | 22A |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Zir. Yük. Müh. Vahdettin AKMEŞE, Dr. Mehmet AYDOĞDU, Dr. Öncül Kaangün CANER, Zir. Yük. Müh. Pelin KELEŞ ÖZTÜRK, Zir. Yük. Müh. Özcan TETİK, Zir. Yük. Müh. Ali Faik YILDIRIM, Zir. Yük. Müh. Erkan YILMAZ, Dr. Abdullah YILMAZ (2017). Mısır Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI