Mısırda Bozkurtlar

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

Erginleri gri-siyah renkte olan bu zararlının, Agrotis ipsilon Hufn. ve Agrotis segetum D.-S. olmak üzere iki önemli türü vardır. Erginlerde baş ve göğüs kahverengimsi tüylerle örtülüdür. Antenler dişide kıl gibi, erkeklerde ise çift taraklıdır. Kanat açıklıkları 40-50 mm ve ön kanatların üzerinde A. ipsilon’da üçgen şeklinde siyah (Şekil 20a), A. segetum’da ise böbrek şeklinde koyu bir leke vardır. Bu lekeler iki türü pratik olarak birbirinden ayıran bir özelliktir.

Olgun larvalar 40-50 mm boyunda, başı kestane rengi ve vücut gri veya esmer renklidir. Üzerinde soluk gri uzunlamasına bantlar vardır. Rahatsız edildiklerinde kıvrılıp halka biçimini alırlar (Şekil 20b). Yumurtaları fildişi renginde ve üstten basık küre şeklindedir.

Genellikle nisan ayı başlarında uçuşan Bozkurt kelebekleri, çiftleştikten 2-3 gün sonra, yumurtalarını küçük gruplar halinde mısır bitkisinin gövdenin toprağa yakın kısmına, yaprakların alt yüzüne, otlu tarlalarda otların arasına veya toprak üzerine bırakırlar. Bir dişi yaşamı boyunca 800-2.500 kadar yumurta bırakabilmektedir.

Larvalar, hava sıcaklık ve nemine bağlı olarak 3-5 günde yumurtadan çıkar. Yaz aylarında yaklaşık 25 günde gelişmelerini tamamlayan larvalar geceleri beslenir, gündüzleri beslendikleri bitkilerin köklerinin dibinde, toprak içinde gizlenirler. Olgun larvalar, toprağın 10 cm derinliğine inerek pupa olurlar. Pupa süresi sıcaklığa bağlı olarak 15 gün kadar sürer. Kışı değişik dönemlerde geçiren Bozkurtlar, senede 4-5 döl verirler. Mısır bitkisinde ise 1 döl verirler.

Bozkurtlar toprakaltı zararlısı olup, özellikle birinci ürün mısırda zarar yaparlar. Larvalar, genç mısır bitkilerinin kök boğazını toprak yüzeyine yakın bölümünden keserek bitkinin büyüme konisinin sararıp kurumasına ve ölmesine neden olurlar (Şekil 21). İleri dönem larvalar, bazen bitkinin toprak üstü kısımlarını da kesmek suretiyle beslenirler (Şekil 21). İlkbaharın serin ve yağışlı geçmesi halinde yoğunluk ve zarar dereceleri artar. Tarlada boşluklar meydana getirirler ve hatta bazen tarlanın yeniden ekilmesine neden olurlar.

Bozkurtlar, yurdumuzun bütün bölgelerinde yaygın olarak bulunan polifag bir zararlıdır.

Doğal düşmanları

Ülkemizde tespit edilen doğal düşmanlar aşağıda verilmiştir.

Larva Parazitoitleri

• Meteorus rubens (Nees) (Hym.:Braconidae)
• Macrocentrus collaris (Spin.) (Hym.:Braconidae
• Apantheles (=Cotesia)ruficrus Haliday (Hym.:Braconidae
• Echinomyia magricornis Zett. (Hym.:Braconidae
• Barylypa humeralis (Brauns), B. carinata (Brischte) (Hym.:Ichneumonidae)
• Gonia bimaculata Wied., G. ciliheda Rond. (Dip.:Tachinidae)
• Wagnedria nigrans Meigen (Dip.:Tachinidae)
• Linnaemyia compta Fallen (Dip.:Tachinidae)

Mısırda Bozkurtlar Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Toprak işleme ve çapalama ile larvaların ölmesi sağlanır.

Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadele, önceki yıllarda yoğunluğun yüksek olduğu veya zararlının bulunması muhtemel olan tarlalarda, bitki çıkışından sonra “5. Örnekleme ve Kontrol Yöntemleri” bölümünde “5.1. Zararlılar” başlığı altında anlatıldığı şekilde sayımlar yapılarak, yeterli yoğunluk bulunduğu takdirde Yüzey (yeşil aksam) ilaçlaması veya zehirli yem uygulaması şeklinde yapılabilmektedir.

Yüzey ilaçlaması ve zehirli yem uygulamasında, serpme ekim yapılan yerlerde ¼ m²’lik tel çerçevelerle; sıraya ekim yapılan yerlerde 3 m’lik sıra üzerinde en az 10 noktada yenik veya kesik bitkiler sayılır. Ortalama olarak m²’de veya 3’er metrelik sıra üzerinde en az 2 adet yenik veya kesik bitki bulunan alanlarda kimyasal mücadele uygulanır.

Zehirli yem hazırlamak için, kepek ve ilaçlar birbiriyle iyice karıştırılır. Karışıma, 100 kg kepeğe, 5 kg toz şeker veya pekmez ilave edilir ve hamur halini almayacak oranda su ile nemlendirilir. Toprağın tavında olduğu bir zamanda, zehirli yem uygulanması iyi sonuç verdiği için, yağmurdan veya sulamadan sonra, hazırlanan kepekli yem 5-6 kg/da gelecek şekilde akşam üzeri bitki diplerine serpilir.

Yüzey ilaçlaması ise, günün serin ve sakin saatlerinde mümkünse akşamüzeri Kimyasal Mücadele Uygulama Teknikleri (8.Bölüm)’nde belirtildiği şekilde yapılmalıdır. Bozkurt mücadelesinde kullanılacak ilaçlar ve dozları aşağıda verilmiştir.

Mısırda Bozkurtlar İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Etkili madde adı ve oranı (%)	Formülasyon Tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar
600g/l Cyantraniliprole	FS	30 ml/ünite (1ünite=50000 adet tohum)	3	28
Kontrollü olarak tavsiye edilen ilaçlar
50 g/l Lambda-cyhalothrin	EC/CS	30 ml / da larva	14	3