Pamukta Bozkurtlar

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Pamukta iki tür bozkurt zarar yapmaktadır. Agrotis ipsilon Erginleri 40-47 mm kanat açıklığına sahip kelebeklerdir (Şekil 61.a). Vücutları gri-siyah pullarla kaplıdır. Ön kanatlarındaki böbrek şeklindeki lekelerin üzerinde siyah renkli üçgen şeklinde bir uzantı vardır. Antenler erkeklerde çift yönlü tarak şeklinde, dişilerde ise ip gibidir.

Larvalar kıllı ve renkleri griden siyaha kadar değişir. Deri üzerinde değişik büyüklükte kabarcıklar vardır (Şekil 62). Pupa parlak kızıl kahverengidir.

Agrotis segetum Erginleri 35-40 mm kanat açıklığına sahip olan kelebeklerdir. Vücutları sarı griden koyu griye kadar değişen renkte pullarla kaplıdır. Ön kanatlarındaki böbrek şeklindeki lekeler üzerinde A.ipsilon’daki gibi bir uzantı yoktur (Şekil 61.b). Bu türün antenleri de yukarıdaki türdeki gibidir. Yumurtası A.ipsilon’unkine çok benzer, ancak biraz daha büyüktür. Larvalarının önceki türden tek farkı deri yüzeyinde kabarcıklarının olmayışıdır. Bu yüzden deri düz gibi görünür. Pupası da A.ipsilon’a çok benzer, ancak pupa üzerindeki çukurcuklar daha küçük ve daha çok sayıda olup 4. abdomen segmentinde yoktur.

Genellikle Mart ayında geceleri uçuşan kesicikurt kelebekleri yumurtalarını nemli yerlerdeki bitkilere veya toprağa bırakırlar. Zararlının yumurtaları kirli beyaz renkte ve toplu iğne başı kadardır.

Her iki türde ergin uçuşları genellikle mart ayında başlar. Sıcak geçen kış koşullarında şubat ayının ikinci yarısında da ergin uçuşları olabilmektedir. Kelebekler gündüzleri, gölgeli, loş, nemli yerlerde yabancı otlar içerisinde saklanıp, gece aktiftirler. Erginler gece çiftleşerek yumurtalarını nemli yerlerdeki bitkilerin gövdelerine, yere yakın yapraklara; bitkinin bulunmadığı durumlarda ise nemli topraklara da bırakırlar. Bir dişi 300-1500 adet yumurta bırakabilmektedir. Yumurtaların açılma süresi çevre koşullarına göre 4-14 gün arasında değişebilir. Yeni çıkan larvalar gündüzleri beslenmesine rağmen üçüncü dönem ve daha büyük larvalar gündüzleri toprakta saklanırlar.

Larvalar genellikle gece aktif olmakla birlikte, serin ve bulutlu günlerde az da olsa gündüz de aktif olurlar. Larvalar toprak rutubetine ve toprak tipine bağlı olarak toprak içinde 6-7 cm kadar derinliğe inebilir. Larva süresi 20-60 gündür. Larvalar gündüzleri zarar yaptıkları bitkilerin diplerinde veya çok yakınında toprak altında bulunurlar. Son dönem larva boyu 5 cm büyüklüğe kadar ulaşabilir. Pupa süresi 10-15 gündür. Erginler pupadan 10-25 günde çıkarlar. Kışı Akdeniz Bölgesi’nde larva ve pupa; Ege Bölgesi’nde pupa halinde geçirir. Yılda Ege’de Bölgesi’nde 1-2, Akdeniz Bölgesi’nde 2-3 döl verir.

Bozkurt larvaları pamuk fidelerini keserek zarar verirler. Pamuk bitkilerine temel gelişme dönemi olan iki yapraklı dönemden 6-8 yapraklı döneme kadar keserek zarar verir ve genç bitkileri toprak yüzeyinden keser. Fakat toprağın yumuşak ve toprak neminin aşağıda olması koşullarında toprak altından da kesebilirler. Özellikle
büyük larvalar kesilen bitkileri toprak altına çekerek yapraklarını yer. Sıra izleyerek zarar yaparlar.

Geç ekim yapılan yerlerde ve yağışlı geçen ilkbahar aylarında zarar daha fazla olur. Yeniden ekim gerektirecek derecede zarar görülebilir.

Doğal Düşmanları

Kesicikurtların birçok doğal düşmanı bulunmaktadır. Ülkemizde belirlenen doğal düşmanlar aşağıda verilmiştir.

Predatörler

• Meteorus rubens Nees. Hym.: Braconidae
• Echinomyia magricornis Zett. Hym.: Braconidae
• Apenteles ruficrus Hal. Hym.: Braconidae
• Apenteles sp. Hym.: Braconidae
• Barylypa humeralis (Brauns) Hym.: Ichneumonidae
• B. carinata (Brischte) Hym.: Ichneumonidae
• Gonia bimaculata Wied. Dip.: Tachinidae
• G.cilipeda Rond. Dip.: Tachinidae
• Wagneria nigrans Meigen Dip.: Tachinidae
• Linnaemyia compta Fallen Dip.: Tachinidae

Pamukta Bozkurtlarla Mücadele

Kültürel Mücadele

• Tarlaların kışın sürülerek ilkbaharda ergin uçuşlarının başladığı dönemde otsuz bulundurulmasına özen gösterilmelidir.
• Zararlının sorun olduğu tarlalarda erken seyreltme yapmaktan kaçınılmalıdır.
• Geç ekimden kaçınılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Ekimden önce 1m²’de ortalama 2 larva veya küme halindeki yabancı otlarda ortalama 1 larva varsa tohum ilaçlaması yapılır. Çıkıştan sonra ise seyreltilmemiş pamukta 2m sıra uzunluğunda ortalama 1 larva olduğunda yeşil aksam ilaçlaması yapılır.