Domates ve Biberde Bakteriyel Leke

Tanımı, Yaşayışı ve Hastalık Belirtileri

Hastalık etmeni bakteri olup, optimum gelişme sıcaklığı 29°C ‘dir. Etmen bir yıl veya daha uzun süre tohum üzerinde veya içinde canlılığını sürdürebilir. Ancak konukçu bitki kalıntısı olmadan toprakta yaşayamaz. Ayrıca akşam sefası ve yer kirazı gibi

Solanaceae familyası üyesi yabancı otlarda da yaşamını sürdürebilmektedir. Seradaki hava hareketleri, su damlacıkları, yüksek basınçlı ilaçlamalar ve ıslak bitkilere temas edilmesi hastalığın yayılmasını teşvik etmektedir. Bakteri bitkideki doğal açıklıklardan veya herhangi bir nedenle bitkide açılan yaralardan giriş yapmaktadır.

Uzun süreli yüksek orantılı nem ve 20-35°C sıcaklık koşulları hastalık gelişimini teşvik ederken 16°C’ den düşük gece sıcaklıkları hastalık gelişimini baskılamaktadır. Domateste yaprak, gövde ve meyve üzerinde bakteriyel leke hastalığının belirtileri görülür.

Yaprak lekeleri başta koyu renkli yağ lekesi şeklinde olup, zamanla kahverengimsi siyah renk alırlar. Lekelerin çevresi dar, sarı bir hale ile çevrilidir (Şekil 103). Birkaç leke bile yaprakçığın sararmasına ve zamanından önce dökülmesine neden olabilir.

Hastalığın ileri devrelerinde lekeler birleşerek yaprağı kurutabilir. Hastalık etmeni erken devrede enfeksiyon yaparsa fideler ve genç bitkiler kavrulmuş gibi olur.

Meyve saplarındaki ilk belirtiler yaprak belirtilerine benzer, sert ve uzun çizgiler şeklinde görülür. Gövde üzerindeki lekelerin yayılması çiçeklerin ölmesine ve aniden dökülmelerine sebep olur.

Meyveler üzerinde önceleri küçük, yeşilimsi beyaz, dar bir hale ile çevrili lekeler oluşur. Daha yaşlı lekeler ise, 6-8 mm çapında, kahverengimsi siyah ve krater görünümdedir (Şekil 104). Olgun meyveler hastalığa karşı daha dayanıklıdır.

Biberde tüm toprak üstü organları hastalığa duyarlıdır. Genç yaprakların alt yüzeylerinde başlangıçta küçük, sarımsı yeşil yağ lekeleri oluşur. Olgun yapraklarda ise lekeler ilk önce koyu yeşil yağ lekesi görünümdedir. Daha sonra genişleyerek 1 cm çapa ulaşabilir ve çevresinde sarı bir hale oluşur (Şekil 105). Hastalıklı yapraklar sararır ve dökülür.
‍

Gövde üzerinde küçük, eliptik lekeler oluşur ve bu lekeler zamanla çatlar. Meyve lekeleri koyu, yuvarlak, yağ lekesi şeklinde başlar ve giderek lekeler genişleyerek çatlar (Şekil 106). Nemli koşulların devam etmesi halinde çeşitli saprofit organizmaların da katılımıyla meyve çürümeleri ortaya çıkar.
‍

Domates ve biber dışında Solanaceae familyası üyesi köpek üzümü gibi bazı yabancı otlarda da görülebilmektedir.

Domates ve Biberde Bakteriyel Leke Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Üretimde sertifikalı tohum ve fideler kullanılmalı,
• Hastalığın görüldüğü üretim alanlarında domates ve biber dışındaki bitkilerle en az 2 yıl süre ile ekim nöbeti uygulanmalı,
• Üretim sezonu sonunda tüm bitki artıkları sökülerek imha edilmeli,
• Dengeli bir gübreleme programı uygulanmalı, özellikle meyve bağlama döneminden önce aşırı gübrelemeden kaçınılmalı,
• Bitkilerin ıslak olduğu zamanlarda serada çalışılmamalı,
• Seralarda havalandırmaya özen gösterilmeli ve aşırı nem birikimi önlenmelidir.

Kimyasal Mücadele

Yeşil akşam ilaçlamaları fidelikte veya serada hastalık görülür görülmez, fide döneminde haftada bir, serada ise 8-10 gün ara ile 2-3 uygulama yapılmalıdır. Hastalığın seyrine göre uygulama sayısı arttırılabilir Fide ve sera döneminde yapılacak olan yeşil akşam ilaçlamaları kaplama olarak yapılmalıdır.

Özellikle örtü altı üretiminde ilaçsız alan kalmamasına özen gösterilmeli ve bitki yüzeyinde ıslaklık söz konusu ise bitkilerin yüzeyi kuruduktan sonra ilaçlama yapılmalıdır.

Kimyasal mücadelesinde kullanılacak ilaçlar ve dozları aşağıda verilmiştir.

Domates ve Biberde Bakteriyel Leke için kullanılabilecek ilaçlar

Etkili madde adı ve oranı (%)	Formülasyon tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar
Bakır oksiklorid %50	WP	300-400 g	14	M1