Sprink (sprey) sulama sistemi de denilen bu sistem, hareketli platformlara monte edilmiş meme veya sprinkler ile suyun yukarıdan yağmur damlacıkları halinde toprak yüzeyine püskürtülmesiyle yapılır.
Pompa aracılığıyla ana su kaynağından alınan su, borular ile sulama alanına iletilir ve püskürtme fonksiyonu ile sulama yapılır.
Sistemin uygulanması sırasında toprağa düşen damlalar, doğal yağışa benzediği için yağmurlama sulama denilir.
Yakın aralıklı ürünler için uygun olan bu sistemde; yetişen bitkinin niteliğine göre farklı sprink başlıkları kullanılarak, sulama fonksiyonu istenilen miktar ve yoğunlukta yapılabilir.
Ürün yetişirken bitki boyunun artmasına paralel olarak yağmurlama başlıkları da yükseltilerek bitki boyuna yakın veya bitkinin üzerine gelecek şekilde ayarlanmalıdır.
Yağmurlama sulama sistemi tahıllar, bakliyatlar, buğday, şekerpancarı, patates, yonca, yer fıstığı, pamuk, soğan, kanola, ayçiçeği, mısır, fasulye yetiştirmede kullanılabilir.
Sistem sabit ve taşınabilir olmak üzere 2 farklı şekilde çalışır.
Sabit Sistemler
Pompa ve diğer tüm unsurlarının sabit olduğu sistemlerdir. Ana boru ve lateral hatları toprak altında gömülü olabildiği gibi, toprak yüzeyinde olabilir. İlk yatırım maliyeti yüksek, işçilik maliyetleri azdır.
Taşınabilir Sistemler
Sulama bittiğinde, laterallerin ve ana borunun arazinin sulanacak olan diğer bölümlerine taşınabildiği sistemlerdir. Sistemin ilk yatırım maliyeti düşük fakat işçilik maliyetleri yüksektir.
Yağmurlama Sulama Sisteminin Avantajları
- Kapsamlı şekilde arazi tesviyesine gerek yoktur.
- Ürün verim ve kalitesinde artış sağlar.
- uygun planlama ve projeleme yapıldığı takdirde su kullanım randımanı yüksektir.
- Hendek veya kanal açılması olmadığından arazi kayıpları önlenir.
- Ekimde kaymak tabakası nedeniyle tohumun çıkmama riskini ortadan kaldırır.
- Meyilli arazilerde bile erezyona neden olmadan sulamaya imkan sağlar.
- Suda eriyebilen gübrelerin bitkiye ulaşmasını sağlar.
- Suyun kontrollü verilmesinden dolayı, yüzeysel drenaj problemi yaşanmaz.
- Özellikle denize yakın yerlerde rüzgarla taşınan tuzlu suların bitkilere bıraktığı tuz, toz kalıntıları ve zararlı haşereler, yağmurlama ile yıkanabilir.
- İşletme masrafı ve işçilikten tasarruf sağlanır.
- Eşit su dağılımı sağlar.
- Ağır kil hariç tüm topraklarda uygulanabilir.
- Sebze, narenciye, bağ ve diğer meyve bahçelerini dondan ve sıcaktan koruyabilir.
Yağmurlama Sulama Sisteminin Dezavantajları
- İlk yatırım maliyeti, özellikle sabit sistemlerde çok yüksektir.
- Orta dereceli bir rüzgarda bile su dağılımında olumsuz etkisi vardır.
- Diğer sulama yöntemlerine göre buharlaşma oranı fazladır, bu nedenle günün serin saatlerinde yada gece sulama yapılmalıdır.
- Günün sıcak saatlerinde sulama yapıldığında, bitki yaprakları ve çiçekleri üzerinde yağmur damlaları mercek etkisi yaparak yakma etkisi yapabilir.
- Yağmur damlaları bitki yaprak ve çiçekleri üzerinde fiziksel bozulmalara ve hastalıklara neden olabilir.
Yağmurlama sulama sistemleri, açık tarla ve büyük alanlara uygulanmasının yanında, mini sprinkler vasıtasıyla, meyve bahçelerinde de uygulanabilmektedir.
İlgili Ürünler
Mikro Sulama Sistemi (Mini Sprinkler)
Basınç oranı düşük; genelde hareketli platformlara monte edilmemiş ve yalnızca sulanacak bölgeyi ıslatma yöntemiyle yapılan sulamaya mikro sulama sistemi denilir.
Bu işlem mini sprinkler vasıtasıyla genelde meyve bahçelerinin sulanmasında kullanılmasından dolayı ağaç altı sulaması için uygun bir sistemdir. Genel olarak her ağaç için bir yağmurlayıcı olur ve ağaç taç iz düşümü kadar bir alanı ıslatır.
Sistemin çalışma prensibi damla sulama ile aynı olup, damlatıcılar yerine mini sprink denilen küçük yağmurlama başlıkları kullanılır.
Mikro Sulama Sisteminin Avantajları
- Eğimli ve yüksek arazilerde kullanılabilir.
- Tıkanma çok olmadığı için, hassas filtre sistemine gerek yoktur.
- Bitkileri dondan korur.
- Yağmurlamada ağaç taç bölgesinin ıslanmasından kaynaklı oluşabilecek mantar hastalıkları, bu sistemde oluşmaz.
- Bitkilerin istediği dönemde gübreler su ile birlikte verilebilir.
- Sulama süresi damla sulamaya göre daha az zamanda olur.
- Daha geniş toprak alanı ıslatabildiğinden, özellikle yaşlı meyve ağaçlarına uygundur.
- İlk yatırım maliyetleri, yağmurlama sisteme göre düşüktür.
- Damla sulamaya göre daha fazla alan ıslatmasından dolayı, ağaç kök yapısını doğal olarak artırır.
Mikro SulamaSisteminin Dezavantajları
- Yabancı ot gelişimini arttırır.
- Damla sulama sistemine göre daha yüksek basınç gerektirir.
- Daha geniş çaplı laterallere ihtiyaç duyar.
- Buharlaşma ve rüzgarın etkisinden su kayıpları artar.