Hepimiz insanız ve yaşamak için az ya da çok, öz ya da nitelikli beslenmek zorundayız. Her insan sağlıklı beslenebilmek için; temiz suyu, dengeli beslenmeyi hak eder. İnsan olmanın doğası budur.
Gerçekte olan ise 300-500 milyonluk bir azınlığın 3-4 milyar gibi bir çoğunluğun yiyeceğini, içeceğini doğrudan ya da dolaylı olarak tüketmesidir. Azınlığın obeziteyle mücadelesi yoğun olarak devam ederken çoğunluğun açlıkla terbiyesi de son hızla sürmektedir.
“Tarihi kazananların yazdığı” gibi hayata, medyaya, bilime, teknolojiye de obez azınlık karar vermekte ve yönlendirmektedir.
Aslında dünyanın biz insanlara verdikleri tüm insanlığı besleyecek miktarda iken Amerika gibi bir vahşi toplum, dünyanın bütün besinlerini, doğal kaynaklarını sömürmekte ve Avrupa’nın sözde gelişmiş ülkeleri de geçmişin sömürüsünü gelecekte de devam ettirmektedirler.
Tarımda gerçekçi çözümler sorunlara gerçekçi bakmakla, bilimsel verilere dayanan bir sistem üzerinden hareket ederek sağlanabilir.
Gerçekçi çözümün birçok koşulu bulunmaktadır. İlk koşul, tarımdaki acı mevcut durumu ve yapıyı verilerle net olarak tespit etmektir. Örneğin:
- Biz pamuk ham maddesini dışarıdan alıyoruz
Basit çözüm: Pamuğa kg başına destek arttı, makineli hasat yaygınlaştı ve birden bire yerli üretim artıverdi.
- Nohut, fasulye gibi yemeklik dane baklagillerin yarısını dışarıdan alıyoruz
Niğde’de patates yerine ekim nöbetine fasulye girdi, dekara sulu koşullarda 300-400 kg kuru fasulye alınabiliyor ama fiyatın 9-12 liranın altına düşmemesi gerekiyor (yıllara ve koşullara göre fiyat değişikliği olabilir). Nohutta çözüm destekleme fiyatını adam gibi artırmak, çünkü verim çok düşük ve nohutta antraknoz hastalığı çok yaygın ve etkili. Antraknoza dayanıklı, uzun boylu iri nohut çeşitleri geliştirmek için adam akıllı ve akılcı ıslah çalışmaları yapmak.
- Susamın tamamını dışarıdan alıyoruz.
Susam Akdeniz ve Ege bölgesinde ikinci üründe haziran sonrasında rahatça yetişebilir. Yapılacak uygulama taban fiyatını yüksek tutmak ve teşvik etmek. Son yıllarda Akdeniz Bölgesi'nde susam üretiminde az da olsa artış var gözüküyor. İkinci yöntem ise simitlerin susamını, susam üretimi artıncaya kadar % 50-70 oranında azaltmaktır.
İlgili Ürünler
- Türkiye’de çok değerli ve sağlıklı zeytin yağının kilosu 40-60 TL’ye yaklaşmışken, büyük varillere doldurup sudan ucuza niçin yurt dışına satıyoruz? Bizim ucuza sattığımız zeytinyağından alan adamlar hiç üretmedikleri halde innovatif marka oluşturarak nasıl 10 kat daha fazla para kazanabiliyorlar.
- Fındık üretimin %70 ve üstünü biz üretirken niçin fındık borsası yurt dışında ve fındıktan çikolata üreten bir firma nasıl oluyor da tüm Türkiye’de üretilen fındıktan kazandığımız paranın 2-3 kat fazlasını kazanabiliyor.
Fındık ve zeytinyağı için yapılacak tek açıklama “Designed in Turkey” mantığı çerçevesinde marka değeri yüksek, yeni innovatif ürünler geliştirmek. Artık zaman Made in Turkey değil Designed in Turkey devri.
- Niçin Rusya’dan yağ kalitesi düşük Ayçiçek yağı alıyoruz da ihracat ayağıyla birinci kalite zeytin yağını ucuza satıyoruz ?
Avrupalı bizim kaliteli zeytinyağımızı tüketiyor, biz elin Rus’unun içeriğinde ne olduğunu bilmediğimiz Ayçiçek yağını yiyoruz. Bu aynı şuna benziyor. Evde inek besliyorsunuz, tereyağını satıyorsunuz, margarin alıp çocuklara veriyorsunuz.
- Tarımsal destek tam ve nasıl yapılmalı?
Tarımsal destek adam gibi üreten çiftçilere sıcak para desteği şeklinde yapılmalı. Ekilmeyen tarlası olanlara tapuya göre yapılmamalı. Gerçekten uğraşanlara verilmeli. En temel tarımsal girdi olan mazot ve gübreye özel destek sağlanmalı. Gübre ve ilaç firmalarının sürekli ham madde artışını gerekçe göstererek fiyatları artırmalarının önüne geçilmeli. Günümüz koşullarına göre Mazot 1-2 TL civarında maliyetine satılmalı, gübreye %50 destek verilmeli ama gübrenin gereksiz kullanımı konusunda temel eğitim verilmeli, gübre fiyatları denetlenmeli ve sulamada aşamalı olarak damlama sulamaya geçilmeli.
Bu şekilde buraya sabaha kadar maddeler halinde tarımsal sorunları ve çarpıklıkları yazabiliriz, sayfalar dolusu yazarız.
Tarımda bazen çözümler basit iken bazen tohumundan tüketime kadar her aşamada yapısal sorunların olduğu ve her aşamada veri eksikliğinin sorunların çözümünü zorlaştırdığı katmanlı bir yapı içeriyor. Kazdıkça derinleşen ve sonu gelmeyen bir kuyu gibi.
Amacımız sadece sorunları yazmak değil. Çözüm üretmek. Çözüm üretmeye ve çözümleri yazmaya devam edeceğiz.
Kaynaklar
Ercan ÖZKAYNAK