Örtü altı yetiştiricilikte yetersiz sulama yada uygulama yanlışlıkları nedeniyle, yetiştirilen ürünlerin verim ve kalitelerinde kayıplar meydana gelmektedir. Örtü altı yetiştiricilikte optimum bitki gelişimi için sulama miktar olarak az ve sık yapılmalıdır.
Teknolojide meydana gelen ilerlemeyle birlikte, modern sulama yöntemlerinin örtü altı yetiştiriciliğe uyarlanması sonucunda su, zaman, iş gücü tasarruflarına ilave olarak, ürünlerde verim artışı da sağlanmıştır.
Örtü altı ürün yetiştiricilikte kullanılan alçak tünel ve modern seralarda, yağmurlama ve damla sulama olmak üzere 2 farklı sistemde sulama yapılmaktadır.
Örtü Altı Yağmurlama Sulama Sistemi
Borulara monte edilmiş küçük ve sabit başlıklardan (sprinkler) düşük basınçla püskürtülen su, ince ve küçük damlalar halinde sera içinde bulunan toprakla buluşur.
Bu sistem üstten yağmurlama ve toprak yüzeyinden yağmurlama sistemi olmak üzere 2’ye ayrılır.
Üstten Yağmurlama Sistemi
Boom diyede tabir edilen bu sistem çoğunlukla fideliklerde kullanılır. Açık alan tarla yağmurlama sistemindeki gibi, suyun homojen bir dağılımı sağlandığından, sera içinde bulunan yetiştirme tablalarında olan fide veya bodur bitkiler eşit olarak sulanabilir.
Bu sistemle sera içindeki nem oranını belirli bir düzeyde tutulur, sıcak dönemlerde seraların içleri serinletilir, soğuk dönemlerde üst yüzeyde oluşturulan ince buz tabakasıyla sera içi sıcaklığı korunur ve sistem içine ilave edilen besin yada koruma maddeleri bitkilere verilebilir.
Bu sistem sabit ve hareketli olmak üzere 2 farklı şekilde uygulanabilir.
Sabit Üstten Yağmurlama Sistemi
Bu sistemde sulama; sera üzerinde bulunan çatı aksamlarına yerleştirilmiş olan borular üzerine sabitlenen yağmurlama başlıklarından yapılmaktadır. Sistem hareketsiz olup, başlıklar bitki sıralarına göre yerleştirilir ve sulanacak alanın büyüklüğüne göre farklı sayıda başlık kullanılır.
Hareketli Üstten Yağmurlama Sistemi
Seralarda raylı bir platform ve sprinkler aracılığıyla uygulanabilen bu sistem, suyun tüm bitkilere homojen olarak ulaşmasını sağlar.
Sistem bitkiler üzerinde hareket ettikçe, bir veya birden fazla besleme borusuyla nozullar içinden su uygulaması yapar. Genelde seralara, kafes kirişlerden yada hava ray sisteminden asılan bu sistemler, otomatik yada yarı otomatik olup, uzaktan kumanda aracılığıyla kontrol edilebilmektedir.
Sistemdeki su akışı, sistem üzerindeki bir çekme hortumu ve elektrik besleme kablosuyla sağlanır.
Toprak Yüzeyinde Yağmurlama Sulama Sistemleri
Seralarda, üstten uygulanan yağmurlama sistemlerinin farklı avantajları olması yanında, bu sistemler genelde fideliklerde fide yetiştirmede kullanılmaktadır. Bu sistemler seralarda yetiştirilen diğer bitkilerin sulanması için uygun değildir. Örtü altında yetiştirilen ürünlerin yaprak ve çiçeklerinin sulamadan dolayı zarar görmesi istenmiyor yada sera içinde oluşacak yüksek nem engellenmek isteniyorsa, yağmurlama başlıkları toprak yüzeyine yada hafif bir yükseltiyle toprağın biraz üst kısmına yerleştirilir.
İlgili Ürünler
Yağmurlama başlıklarının sıklığı, sera içinde bulunan bitki sıklığına göre belirlenir.
Damla Sulama Yöntemi
Toprak yüzeyinin hemen üstüne kurulmuş veya yüzeyin altına gizlenmiş polietilenden yapılmış küçük çaplı bir boru hattından, su ve besin maddelerinin damlatıcılar aracılığıyla bitki köklerine kademeli olarak damlatılarak verilmesi işlemidir.
Bitkilere az miktarda ama sık aralıklarla su uygulaması yapılır. Sulama direkt olarak bitkinin kök bölgesine yapıldığı için üründen yüksek oranda verim alınmasını sağlar.
Sera içindeki nem oranı yağmurlama sulama sistemine göre daha düşük olduğundan, mantar hastalıklarının oluşumu veya yayılımı azdır. Sistem örtü altında topraklı tarımda olduğu gibi, katı ortam kültürü topraksız tarımda da yüksek verimle çalışmaktadır.
Seranın içi tamamen ıslatılmadığından, hasat, toprak işleme ve diğer tarımsal faaliyetler, sulamaya bağımlı olmadan yapılabilir.
Gübre tankının içine konulan sıvı gübre ile, bitkilere gübre uygulaması damlatıcılar vasıtasıyla yapılarak; iş gücü, su ve gübre tasarrufu sağlanmaktadır.
Örtü altı damla sulamada yuvarlak ve yassı damlama sulama boruları kullanılmaktadır.
Bunun yanında saksı yetiştiriciliği yada bazı katı ortam topraksız tarım yetiştiriciliğinde ahtapot yada kılcal boru denilen damlatıcılar da kullanılmaktadır.
Damla sulama sistemlerinin başarılı olması için, damlatıcılar bitki köklerine mümkün olduğu kadar yakın; ahtapot sistemde ise sulama kazığının bitki köküne inmesi gerekmektedir.