Kış aylarında vatandaşlarımız özellikle önemli sebzeleri tüketmemektedirler. Kış döneminde sebzelerin hormonlu olduğunu, renk ve şekillerinin düzgün olmadığını belirtmektedirler. Tür bazında kısa bilgiler vermek gerekirse;
Domates
Kış aylarında havaların kapalı, yağmurlu ve az güneşli olmasından dolayısı çoğu zaman tam renk almayabilir ve pazarda açık kırmızı renkli domates meyveleri görülebilir. Çeşitlerin tam kırmızı rengini almaları çeşit özelliği yanında çoğunlukla iklime, yetiştirme koşullarına, mevsime, toprak yapısına gibi birçok faktöre bağlı olmaktadır. Aynı domates çeşidi yaz ya da bahar aylarında yetiştirilirse güneşlenme yüksek olacağı için kıpkırmızı renkli domates meyveleri oluşacaktır.
Biber
Kış aylarında ve her dönem biberler hiçbir sıkıntı olmadan herkes tarafından rahatlıkla tüketilebilir.
Biber C vitamini yönünden zengin olan önemli bir sebze türüdür, iştah açıcı özelliği ile ön plana çıkmaktadır ve biberde hormon kullanımı bulunmamaktadır.
Patlıcan
Patlıcan kış aylarında rahatlıkla tüketilebilir.
Patlıcan meyveleri güneşlenmenin yetersiz olmasından dolayı siyah yerine mor renkli olabilir. Günümüzde patlıcan çeşitlerinin meyvede az tohumlu ya da tohumsuz çeşitler olması yönünde ıslah çalışmaları yapılmakta, aynı zamanda raf ömrü uzun koyu siyah renkli patlıcan çeşitleri geliştirilmektedir. Dolayısıyla kış aylarında meyvede az çekirdekli, daha koyu renkli, kaliteli meyveli patlıcan çeşitleri geliştirmek için çalışmalar yapılmaktadır. Patlıcan üretiminde tozlayıcı olarak Bombus arıları geniş çaplı kullanılmaktadır.
Hıyar (Salatalık)
Hıyarda ve biberde hormon kullanımı asla yapılmaz.
Hıyarda gelişen ve tükettiğimiz meyveler partenokapik meyvelerdir ve kış aylarında ve her dönem rahatlıkla tüketilebilir. Hıyarda tüketim yönünden sıkıntı olabilecek nokta ise üreticinin hıyarda ilaçlama ve hasat periyotlarına dikkat etmesi gereğidir.
İlgili Ürünler
Hıyarda kış sezonunda 3-4 günde bir, yaz aylarında ise gün aşırı hasat yapılır. Dolayısıyla hıyarda hasat zamanına dikkat ederek gerektiğinde ve zamanında ilaçlama yapılmalı ve hasatta meyvede ilaç kalıntı oranı ve miktarı kabul edilebilir sınırlarda olmalıdır.
Günümüzde bakanlığın çabalarıyla hıyarda ve diğer bitki türlerinde hormondan çok daha önemli olan ilaç kalıntısı ve uzun süre meyvede kalıntı etkisini azaltmak için yoğun çalışmalar yapılmış ve yapılmaya da devam etmektedir.
Tüketici istekleri de göz önüne alınarak yapılan çalışmalar sonucunda sebze üretiminde kullanılan ilaçların genelde hasat periyodundan önce kalıntısı meyve üzerinde uzun süre kalmayan ilaçların olması yönünde çalışmalar yapılmıştır ve yapılmaya da devam etmektedir. Bakanlık tarafından uzun süre ilaç kalıntısı bırakan, çevreye ve insanlara zarar veren ilaçların kullanımı yasaklanmıştır. Böylelikle sebze üretiminden hem daha az ilaç kullanımı sağlanmış hem de uzun süre kalıntı etkisi yaratan ilaçların ruhsatları iptal edilmiştir.
İlaç kalıntısı konusundaki önemli bir konu da günümüzde büyük alış-veriş merkezlerinin iyi tarım uygulamalarını desteklemesi ve iyi ve kaliteli üretim yapan üreticilerin ürünlerini daha yüksek fiyata satın alarak iyi ve kaliteli ürünü üreten üreticiyi teşvik etmeleridir.
İlaç kalıntısı, hormon meselesinden daha ciddi bir konudur ve çok daha önemlidir.
Çünkü domates, biber, patlıcan gibi sebze türlerinde Bombus arılarının kullanımı ile hormon kullanımı hemen hemen kalmamıştır. Kavun ve karpuz üretiminde ise tozlanma ve meyve oluşumunda doğada bulunan bal arılarından faydalanılmaktadır.
Kaynaklar
Ercan ÖZKAYNAK