Hishtil Toros Fidecilik A.Ş.’den kısaca bahseder misiniz?
Şirketimiz ilk olarak 1996 yılında Türkiye’de, Sheffer Transtürk Holding ortaklığı ile Hishtil Ltd. olarak faaliyetine başlamıştır. 1999 yılında şirket hisselerinin Toros Tarım tarafından satın alınmasıyla şirket Hishtil-Toros Fidecilik adını almıştır. 2019 yılında ise Toros Tarım'ın %50 hissesini satın alan Tekfen Tarım ortaklığına dahil olmuştur.
İlk etapta Antalya’da 12 dekarı kapalı olmak üzere 27 dekar alanda faaliyet gösteren Hishtil-Toros Fidecilik, günümüzde 50 dekarı kapalı olmak üzere 120 dekar arazi üzerinde faaliyetine devam etmektedir. 2015 yılında Antalya üretim tesisimize ilave olarak Adana’da 30 dekarı kapalı olmak üzere 80 dekar arazi daha Hishtil-Toros Fidecilik’in üretim tesislerine eklenmiştir.
Histhil-Toros Fidecilik olarak en önem verdiğimiz konu aşılı fide üretimindeki kalitemizdir. Üretimimizde bilinen en son teknolojileri kullanmaktayız. 2001 yılında 250 bin adet, günümüzde ise 200 milyonu geçen aşılı fide pazarı mevcuttur.
Hishtil-Toros Fidecilik, ilk denemelerini 1998 yılında yapmış olup 2000 yılında ise ticari satışlara başlamıştır.
Son yıllarda tarla ve seralarda yaygın hale gelen ve üretimde verim ve kalite kaybına yol açan topraktan bulaşan hastalıklara önemli ölçüde çözüm getiren aşılı fide, Türkiye’de ilk olarak Hishtil-Toros Fidecilik tarafından üretilmiştir.
Aşılı fideye olan yoğun taleple birlikte Hishtil-Toros Fidecilik bu konudaki yatırımlarına hız vermiş ve son 10 yılda aşılı fide üretim kapasitesini 10 milyon adet/yıl seviyesinden, 25 milyon adet/yıl seviyesine çıkartmıştır.
Tesislerimizde bugün, aşılı karpuz, aşılı domates, aşılı patlıcan, aşılı hıyar, aşılı biber ve aşılı kavun sebze fide üretimleri yapılmaktadır.
Çiftçilerimiz neden aşılı fide tercih etmeli?
Geçmişte toprak kaynaklı hastalık ve zararlılar, sebze üretimlerinde ciddi kayıplara neden olmaktaydı. Aşılı fide üretiminde kullandığımız güçlü anaçlar ile birlikte fideler artık toprak kökenli fungal hastalıklar (Fusarium sp. Pythium sp., Rhizoctonia sp., ve Verticillium sp.)ve nematodlara karşı direnç kazanmış ve bu sebeplerden oluşan ciddi üretim kayıpları da sona ermiştir. Getirdiği bu faydalar ile aşılı fidenin, sebze üretimlerinde tercih edilebilirliği her geçen gün artmaktadır.
Örneğin Adana gibi karpuz üretiminin yoğun olduğu bölgelerde, karpuz ekilen tarlalarda zararlılar ve hastalıklar için en az 5-6 yıl arası münavebe yani ekim nöbeti yapılması gerekmekteydi. Ama arz talep dengesi ve münavebe ile birlikte üreticiler, karpuz ekimi yapacak tarla bulamamaya başlamışlardı ve bu durumda üreticiler, bir önceki sezon karpuz ekimi yaptıkları tarlaya, tekrar karpuz ekiyorlardı. Tabi bu da hastalık ve zararlılardan kaynaklı olarak verimde ciddi kayıplara yol açmaktaydı. Aşılı karpuz fidesi ile üreticiler her yıl aynı üretim alanında karpuz üretimi yaparak verim almaya başarmışlardır. Bu aşılı fide ile üretim yapılan domates, hıyar, patlıcan, kavun, biber … gibi tüm türlerde geçerlidir.
Aşılı fidenin faydalarını 7 ana başlık altında şöyle sıralayabiliriz
- Dekara daha az bitki, yüksek verim
- Toprak hastalıklarına yüksek dayanım
- Uzun üretim ve hasat periyodu
- Münavebe yapmaksızın her yıl aynı araziye dikim şansı
- Düşük üretim maliyeti
- Yüksek kaliteli meyve oranı
- Daha az kimyasal kullanımı
Üreticiler neden Hishtil-Toros fide markasını tercih etmeli, sizi rakiplerinizden ayıran özelliğiniz nedir?
Bizde çalışanlar değişebilir ama kullanmış olduğumuz teknoloji ve üretim protokolleri değişmediği için fide üretim kalitemizdeki süreklilik asla değişmez. Hishtil-Toros ucuz ve kalitesiz fide üretmeyi bilmez. Çünkü her müşterimizin siparişi bizim için özeldir ve fide üretiminde kullanmış olduğumuz teknoloji, protokoller ve kalite speklerinin getirdiği bir üretim maliyetimiz vardır. Biz fidelerimizin üretimi esnasında herhangi bir artı maliyetten kaçınmayız.
“Adına doğru” tohum için geçerli bir sıfat olup, bu sıfat bizim fidelerimiz içinde geçerlidir. Bizde etiketlerde belirtilen anaç+kalem neyi ifade ediyorsa odur yani “adına doğruluk” tamdır. Oysa piyasada etiketlerde belirtilen anaç ile kullanılan anaç arasında farklılıklar olduğu bilinen bir gerçektir. Maalesef bununla ilgili olarak halen üreticilerin mağduriyetlerini duymaktayız.
“Adına doğru” fide üretmemiz sebebiyle, Hishtil-Toros Fidecilik çiftçi nezdinde her zaman ilgi ve talep görür, Hishtil-Toros Fidecilik markasının yer aldığı fide kolisini, serasının en kıymetli yerine eker.
Bu arada ister düz ister aşılı fide üretimi olsun her ikisinin üretimide tohum ile başlar bu bağlamda tohumun hastalıklardan ari, çimlenmesi yüksek, sürme gücünün iyi olması fide kalitesiyle doğrudan ilişkilidir. Biz, Hishtil-Toros Fidecilik olarak bazı türlerin tohumlarını tohum dezenfeksiyon ünitemizde steril hale getirdikten sonra kullanıma açmaktayız, bu da ciddi ve önemli bulduğumuz tohum kaynaklı hastalıkların fideye geçmesi tehdidini ortadan kaldırmaktadır.
Üretimde RS (Root Sistem) dediğimiz oluklu viyoller kullanmaktayız. Bu sistem, fidenin kök gelişimini ve ekim sonrasında fidenin kısa sürede toprağa iyi bir şekilde adaptasyonunu sağlamaktadır. RS teknolojisi, aynı zamanda dikim sonrasında fidenin strese girmeksizin topraktaki bitki besinlerini kullanmaya başlamasının yanında, sezon ve yetiştirme şartlarına bağlı olarak aynı hacimdeki viyollere oranla erkencilik sağlayabilmektedir.
Bunun haricinde birçok fidelikte olmayan alttan sulama sistemimiz mevcuttur. Bu sistemin amacı bir takım tohum kaynaklı hastalıkların üstten sulama ile yayılma riskini önlemektir.
İlgili Ürünler
Ayrıca Hishtil-Toros Fidecilik olarak GSPP (Good Seed and Plant Practices) İyi Tohum ve Bitki Uygulamaları protokolüne göre üretim yapmaktayız. Uluslararası bir protokol olan GSPP ile ağırlıklı olarak tohumdan bulaşan hastalıkların tohum ve bitkilere bulaşmasının önlenmesi amaçlanmakta olup bu sistemi uygulayan kuruluşlar da periyodik olarak kontrol edilmektedir.
Hishtil-Toros Fidecilik olarak, aşılı fide üretimlerimizde yapay aydınlatmayla da üretim yapmaktayız. Yapay aydınlatma ile yapılan üretimler, aşı kalitesine olumlu yansıyan çok çeşitli katma değerler meydana getirmektedir.
Bu ve bunun gibi benzer teknolojik sistemlerden dolayı Hishtil-Toros Fideciliğin aşılı fideleri her zaman pazarda hak ettiği katma değeri yaratıp talep görmektedir.
Aşılı Fide ile düz fide arasında bir verim farkı var mı?
Üretici düz fide ektiğinde, toprak kökenli fusaryum ve nematod kaynaklı olası zararlar oluşabilir ve bu durum da fidenin meyve oluşumuna kadar ilerlemesine engel olarak belki de bahçesinde-tarlasında sağlıklı bir üretim olmamasına ve hiç verim almamasına neden olabilir. Bu risk her zaman için mevcuttur. Bu bağlamda aşılı fide ile düz fide arasında bir verim farkı var mı sorusuna bir denklem vermek kolay değil.
Aslında baktığınızda aşılı fide kullanımı yukarıda bahsettiğim durumlarda bir zorunluluk olarak görünmektedir. Aşılı fide ile yapılan üretimde bu bahsetmiş olduğumuz riskler ortadan kalkmaktadır.
Buna ek olarak, aşılı fidelerin düz fideye göre %50’ye varan verim artışı sağladığı bilinmektedir. Yani total verime baktığınızda aşılı fidenin yadsınamaz bir üstünlüğü olduğu kesindir.
Sadece verim için aşılı fide kullanılmaz. Ama son yıllarda Fethiye bölgesinde özellikle aşılı fidelerden üretilen kokteyl domateslerde, bir gövdede yaklaşık 6-7 dal bırakarak üretim yapan çiftçiler mevcuttur. Burada kullanılan anaç güçlü bir anaç olduğu için 6-7 dalı besleyebilmektedir. Üreticiler bu şekilde hem dekara ekim sayısını azaltmakta hem de verimini arttırmaktadır. Bu örneğe bakıldığı zaman ise biraz önce vurguladığım verim vurgusu ile de tezatlık yaratmaktadır.
Hishtil Toros olarak rockwoll (kaya yünü) tekniğiyle de üretim yapıyorsunuz. Kısaca bundan bahsetmeniz de mümkün mü?
Kaya yünü olarak geçen bu sistem özellikle topraksız üretimlerde kullanılmaktadır. Bu sistemde fideler kaya yünü ile dolu olan küplere aktarılır ve belirli bir büyüklüğe gelince sevkiyat yapılır.
Topraksız üretim yapan bazı üreticilerin, üretimi gecikmiş olan seralarını uygun ekim koşullarına getirebilmek için zaman kazanmaları gerekmektedir. Bu bağlamda kendi üretimlerinde kazanamadıkları üretim süresinin bir kısmını fidelerini, fideliklerimizde tutarak bir anlamda son derece değerli bir zaman kazanmış olurlar. Ama bu uzun bekleme sürelerinde fidelerin normal viyollerde içinde tutulması mümkün olmadığı için fideler, rockwoll dediğimiz kaya yünü olan küplerin içinde tutulur.
Bu fidelerin boyu yaklaşık 45-50 cm’e kadar ulaşabilmektedir. Hatta topraksız üreticilerden, fidelerin ilk iki salkımının çiçekte olması ve bunların arı ile döllendikten sonra sevk edilmesi ile ilgili talepler bile almaktayız. Fakat son yıllarda domates yetiştiriciliğinde sorun olmaya başlayan Domates Kahverengi Meyve Buruşukluk Virüsü (Tomato Brown rugose fruit virus (ToBRFV) bombus arıları tarafından da taşınıyor olma riskinden dolayı biz bu üretimi yapmayı tercih etmiyoruz. Şöyleki ilk salkım çiçek taslağı artık çiçeğini açma dönemine geldiğinde RW fidelerinin müşteriye sevkiyatını gerçekleştiriyoruz. Bu teknik ile üreticiler üretim sezonlarında yaklaşık 1-2 aylık üretim avantajı elde etmiş oluyorlar.
Son olarak hortiturkey’i ile görüşlerinizi almak isteriz.
Her sektörde olduğu gibi, dijital pazarlama kanalları, günümüz dünyasında tarım sektörünün de vazgeçilmez unsurları arasına girmiştir. Hishtil-Toros Fidecilik olarak dijital dünyanın bize sağlayacağı katkıların farkındayız ve bu teknolojiye de yatırımlarımızı sürdüreceğiz.
Yapısı ve işleyişi ile, dünyadaki dijital tarım yayınlarından farklı olarak bir ilki gerçekleştirmesinden dolayı hortiturkey’i tebrik ederiz. Özellikle sistem içinde firma reklamları yerine okunan içeriklerle ilgili ürünlerin doğru kitleye gösterilip bu ürünlerin inceletilmesi ve hatta ürünleri inceleyen ziyaretçiler ile firmaların etkileşime sokulması konusunda hortiturkey çok başarılı bir platform olarak öne çıkmaktadır. Bu düşünce yapısıyla kurgulanarak dünyada bir ilk gerçekleştiren hortiturkey’in ülkemizden çıkması da ayrı bir mutluluk ve gurur kaynağıdır.
Platformun, bu ay içinde İngilizce ve Arapça yayına başlayarak globale açılmasıyla ve firmaların aynı Türkiye’de olduğu gibi yurt dışı kullanıcılar ile buluşmasıyla, firmalara yurt içi haricinde yurt dışında da yeni ticari kapılar açacağına inanmaktayım.
Pandemi ile birlikte yurt içi ve dışı seyahatlerin azaldığı bu dönemde hortiturkey’in firmalara marka ve ürün bilinirliği konusunda destek sağlarken aynı zamanda teknik ve satış anlamında da pozitif değer katacağını düşünmekteyim.
Hortiturkey’i bir kere daha kutlar ve Türk tarımına hayırlı olmasını dilerim.